Örnek Su Deposu Hesabı
15 katlı ve her katında 4 daire olan bir apartmanın su deposu kapasitesi nedir?
Her dairede 4 kişi olduğu kabul edilirse ve çizelgede konutlar için 90 l/gün×kişi depolama hacmi alınırsa;
Q= 15 × 4 × 4 × 90 = 21600 lt su hacmi çıkar.
1 m³ su = 1000 lt su olup, 21600 lt = 21,6 m³ su hacmi çıkmaktadır. Deponuz ise taşma boruları ve emniyet mesafesi dikkate alınarak seçilmelidir. Betonarme bir yapı için 4 × 3 = 12 m² taban alanı depo yüksekliği 2 m olacak şekilde toplam 24 m ³ su deposu kullanılabilir bu durumda flatör ile su hacmi istenilen seviyede olması sağlanarak taşma ve emniyet için mesafe bırakılmış olur.
Isıssan yayınları sıhhi tesisat kitabına göre; sürekli su kesintilerinin olduğu İstanbul gibi şehirlerde temiz suyun depolanması gerekmektedir. Depo hacminin belirlenmesi için öncelikle günlük su tüketimi belirlenmelidir. Günlük su tüketim değerleri aşağıda yer alan tablo 2.8a ve b’de çeşitli uygulamalar için verilmiştir. Yapının günlük su ihtiyacı bu tablolardan belirlenebilir. Depo hacmi binanın 2 veya 3 günlük su ihtiyacını karşılayacak büyüklükte seçilir.
a)Ofislerde Su Deposu Hesabı:
Personel sayısı önceden bilinmiyorsa, ortalama olarak kişi başına 9,3 m2’lik bir kullanım alanı için hesap yapılabilir.
Kişi başına günlük su tüketimi: 75,6 litre
Günlük su tüketimi süresi: 9 saat
Pis su kullanımı: 2,5 x ortalama saatlik tüketim hızı
Eğer restoran veya diğer yemek tüketimi yapılan yerler söz konusu ise, kişi başına tüketim 75,6 litre yerine 94,6 litre alınmalıdır.
Örnek hesap:
1. 37160 m2’lik bir bina düşünüldüğünde,
2. Günlük ihtiyaç: 37161/9,3 = 4000 kişi kabul edilirse,
4000 x 75,7 litre = 302 m³ günlük toplam kullanım ihtiyacı
Saatte tüketilen su miktarı: 302 /9 = 34 m³/h
HVAC sistemi su ihtiyacı: 20 m3/h olarak verilmiştir.
Pik su kullanımı = 2,5 x 34 = 85 m³/h
Tablo 2.8a / Konutlarda Günlük Temiz Su İhtiyacı, L/gün ( Alman standartlarına göre Feurich’ten)
Kullanım Alanı | Tüketim | Birim |
Kırsal alanda konut | 40-60 | L/gün/kişi |
İşçi konutları | 40-100 | L/gün/kişi |
Kaplıca | 150-250 | L/gün/kişi |
100 000’e kadar nüfuslu kentlerde konutta | 100-250 | L/gün/kişi |
100 000 üzerinde nüfuslu kentlerde konutta | 150-300 | L/gün/kişi |
Banyolu ve tuvaletli konut | 100-220 | L/gün/kişi |
Banyosuz ve tuvaletli konut | 50-100 | L/gün/kişi |
Banyosuz ve tuvaletsiz konut | 25-40 | L/gün/kişi |
1 Duşlu banyo | 40-100 | L/gün/kişi |
1 oturmalı banyo | 35-50 | L/gün/kişi |
1 küvetli banyo | 150-400 | L/gün/kişi |
1 bide kullanımı | 15-20 | L/gün/kişi |
1 küçük çocuk banyosu | 30-40 | L/gün/kişi |
1 klozet temizliği | 6-12 | L/gün/kişi |
1 lavabo kullanımı | 15-30 | L/gün/kişi |
İçme, yemek pişirme temizlik | 20-30 | L/gün/kişi |
Bulaşık makinası | 20 | L/gün/kişi |
Çamaşır makinası | 20-40 | L/gün/kişi |
Ticari bahçelerin sulanması, m2 başına | 0,3-3 | L/gün/m2 |
Sebze bahçesi, hektar başına | 3000-4000 | L/gün/hektar |
Meyva bahçesi, hektar başına | 4000-6000 | L/gün/hektar |
Tablo 2.8b /Ticari ve Endüstriyel Binalarda Günlük Temiz Su İhtiyacı, L/gün
Kullanım alanı | Tüketim | Birim |
Misafirhane, pansiyon | 100 | L/gün/kişi |
Oteller | 200-600 | L/gün/yatak |
Lüks otelle | 1100 | L/gün/oda |
Okullar | 5 | L/gün/öğrenci |
Çocuk yuvaları | 100-120 | L/gün/çocuk |
Hastaneler | 250-650 | L/gün/hasta |
Bürolar, işyerleri | 40-60 | L/gün/kişi |
Alışveriş merkezleri | 3-5 | L/gün/m2 |
Kafeteryalar | 15-25 | L/gün/müşteri |
Lokantalar | 20-100 | L/gün/müşteri |
Spor salonları | 20-30 | L/gün/kişi |
Saunalar | 130-180 | L/gün/kişi |
Yüzme havuzları | 50-150 | L/gün/kişi |
Tablo 2.9 / Hastaneler İçin Su İhtiyacı
Yatak başına yıllık tüketim | 378000 L |
Yatak başına aylık tüketim | 38000 L |
Yatak başına günlük tüketim | 900 – 1100 L |
Pik debi | 113,4 litre / saat 110 L/ yatak /h |
Minimum debi | 11 L/yatak/h |
HVAC ve klima ek ihtiyacı | Katalogdan |
b)Apartmanlarda Su Deposu Hesabı
Kişi sayısı: Nüfus bilinmiyorsa, her yatak odası için 1,75 kişi olarak kabul edilir.
Günlük tüketim: 378 litre/kişi başına günlük tüketim
Günlük toplam tüketim süresi: 15 saat
Pik kullanım oranı: 3,0
Örnek: 1000 kişilik bir bina düşünüldüğünde;
1000 x 378 = 378000 litre
378 m3/ 15 h = 25 m3/h
Pik su kullanımı = 3 x 25 = 75 m3/h
Klima tesisi ve diğer su tüketen cihazlar sisteme ayrıca dahil edilmelidir.
c)Hastanelerde Su Deposu Hesabı
Hastanelerde kullanım çeşidine göre değişken değerler gerekebilir. Farklı birimlerdeki bu değerler yukarıdaki Tablo 2.9’da verilmiştir.
500 yataklı bir hastane için:
Yıllık tüketim: 378.000x 500 = 190.000 m3
Aylık tüketim: 38000×500=19000 m3
Günlük tüketim: 1000 x 500 = 500 m3
Pik kullanım 110 x 500 = 55 m3/h
Minimum kullanım: 11 x 500 = 5,5 m3/h
Toplam pik debi: 55 m3/h + klima tesisi = …….. m3/h
Yangın tesisatı için gerekli su: 340 m3/h x 2 saat =680 m3
Notlar:
1. Tablodaki veriler mutfak, çamaşırhane ve hidroterapi merkezi olan bir hastane için verilmiştir.
2. Klima sistemi için su ihtiyacı kataloglardan seçilir.
3. Yangın anında kullanılacak su 1.890 ∼ 5.670 litre/dakikadır.
d)Otellerin su ihtiyacı
Otellerin günlük su ihtiyacı dolu oda sayısına oranla tespit edilmektedir. Aşağıda verilmiş olan doneler su deposu kapasitesinin hesaplanmasında yeterli olan maksimum günlük su sarfiyatlarıdır. Bu değerlere bahçe sulama için gerekli olan su miktarı ilave edilmemiştir. Zira bahçe alanları otellerin kuruldukları arsanın büyüklüğüne göre değişmekte ve otel oda sayısı ile hiçbir ilişkisi bulunmamaktadır. Buna mukabil çamaşırhane ve mutfak yükleri oda sayısına ve çıkışların fazlalığına göre hesaba dahil edilebilmektedir.
Otelin özelliği | Oda başına günlük su sarfiyatı |
Otel çamaşırhane yok, çıkışlar normal | q= 750 ila 950 L/gün |
Otelde çamaşırhane var, çıkışlar normal | q= 950 ila 1150 L/gün |
Otelde çamaşırhane var, çıkışlar fazla | q= 1150 ila 1300 L/gün |
Bir odada 2 kişi olduğu ve odaların %100 dolu olduğu düşünülerek yukarıdaki değerler verilmiştir. Günlük su sarfiyatı kontrollarında doluluk oranı ve odaların tek kişi veya çift kişi tarafından işgali, kontrol hesaplarına alınmalıdır. Depo hacimleri max. su sarfiyatına göre hesaplanmalıdır.
Otelin günlük su ihtiyacı
Q= q x N / 1000 m3/Gün olacaktır.
Burada N müşteri oda sayısını göstermektedir. Otelin günlük su ihtiyacının iki misli kapasitede su deposu düşünülmeli ve bu depo hacmine, yangın suyu olarak 110 m3 ilave edilmelidir. Yangın suyu hiçbir şekilde başka maksatlarla kullanılmamalı ve depo su alış ağızları yapılırken buna göre önlem alınmalıdır. Su depolarının toplam su kapasitesi yukarıda belirtilen değerde olmak kaydı ile, iki adet su deposu yapılmasında her zaman fayda vardır. Eğer şehir suyu fazla kireçli ise, depolardan biri ham su deposu, diğeri yumuşatılmış su deposu olarak kullanılabilir.