Teknik olarak sayaçların okuyabileceği bir üst ve alt değer vardır.Qmin dediğiniz bu alt değerdir ve sayaç kapasitesine göre değişir.Sayaçlar bu değerler arasında ölçüm yapabilir.Siz belli saat aralıkları koymuşsunuz.Burda tüketim değerleriniz değişiyor.20 m3 gazın geçtiği sayaç tüketim 120 m3'ü okumayacaktır.Aynı şekilde 120 m3 için kullandığınız sayadacın Qmin. (debi) değeri 20 m3'ten büyükse, düşük değeri okuyamayacağından küçük sayacınızdan okuma yapılıyor.
Qmin değerlerinizi ancak sayaç tipine göre cevap verebiliriz.
Mesela ECA G25 Sayaç Qmin=0,25 m3/h.-40 m3/h. aralığında ölçüm yapar.20 m3/h. bu aralıkta rahatlıkla ölçülebilir.
Yine bir ECA G100 Rotary Sayaç Qmin=1 m3/h. ile 160 m3/h. aralığını okuyabillir.
Şahsen sizin yerinizdeki uygulamayı bilemiyorum ama normalde tek G100 sayaç tüm okumaları yapabilir.
Uygulamayı bilemiyorum ama burda çift sayaca gerek yok gibi.
Basınç yükselince sayaç öncesine korrektör konulabilir.Bu hava sıcaklığındaki değişimden syacın etkilenmesi ve bir miktar hata yapmasını hesap eder.

Sayaç Qmin hesaplamasında kullandığınız sayacın hassasiyeti de önemlidir. Ayrıca ölçüm basıncınız Qmin değerini değiştirir sayaçlarda sabit Qmin ve Qmax değeri yoktur. Bunlara göre değerlendirmenizi yapmanız gerekir. Türbinmetrelerde genelde 1:20 hassasiyet yaygındır ama 1:10 da çok denk gelmekteyiz. Nadir denk geldiğim ve fiyat olarak yüksek olanı ise 1:50 dir. Sizin anlatımınıza göre sayacınızın türninmetre olduğunu düşünerek yazıyorum. Rotarymetrelerde 1:100, 1:160 en yaygın olanlarıdır. Ayrıca Qmin olayı sözleşmelerinizde yazar ama uygulayıp uygulamamak bölgenizdeki dağıtım şirketine kalmıştır birazda. Fakat uygulama hakları var ve genelde uygularlar.

Öncelikle cevaplar için teşekkür ederm. Bu konularda uzman olmadığımdan sektör jargonunda konuyu anlatamamış olabilirim. Bu nedenle kusura bakmayın.

Proseste sürekli olarak kömür kullanılmaktadır, İhtiyaç/arıza durumunda doğalgaz kullanıyoruz.

	Marka	pmax	Qmin	Qmax
Büyük Hat	ELSTER TRZ2 G650 DN 150	20 bar	50 m3/h	1000 m3/h
Küçük Hat	ELSTER RV40 DN 50	20 bar	0,6 m3/h	65 m3/h

Ana hattan basınç düşürme istasyonuna gaz 19 bar olarak gelerek 5 bara düşürülmektedir. Sistemdeki iki sayaç olduğundan iki ayrı sözleşme ve faturalandırma vardır.
Gaz kullanımı 13:10 da başladığında önce küçük hattan geçmektedir. 
Sistem gaz akış miktarı arttırılırsa ve 51 m3/h i geçtiğinde büyük hat sistemi açılmaya başlar.
Büyük hat tamammen açıldığında küçük hat kapanır.
Büyük hattan geçen anlık gaz miktarı 60 m3/ h ve sabit miktarda kullanmaya devam ediyorum diyelim.
Bu geçisi örneğin 13:50 de yaptığımda 13:00-14:00 arası büyük hattan geçen toplam gaz miktarı 10 m3/h olmaktadır.
14:00-15:00 arası geçen miktar 60 m3/h.
15:30 da da doğalgaz kullanımımı tamamen kestim.
Dolayısıyla 15:00-16:00 arasında kullanılan gaz miktarı 30 m3/h oluyor.

	Küçük Hat	Büyük Hat	Büyük Hat Q min altı kullanım miktarı
13:00-14:00	41 m3/h	10	40 m3 (50-10)	Eksik ölçüm Bedeli ödeniyor
14:00-15:00	0	60	0
15:00-16:00	0	30	20 m3(50-30)	Eksik ölçüm bedeli ödeniyor.
16:00-17:00	0	0	0

Tabloda görüleceği üzere Büyük Hat G650 türbinmetreden geçen gaz miktarı Qmin değerinden yüksek olmasına rağmen devreye giriş ve çıkış saatlerinden dolayı Qmin e girmiş gibi değerlendirilmektedir. Bu adil değil. Aslında önceki ve sonraki saat kullanım miktarıma bakmalıdır.

Tam kapasite doğalgaz kullanımlarımda G100 tipi türbinmetre kapasite yeterli olmayacaktır.

Qmin konusunda ilgili saatin kullanım miktarına bakılacağı hangi yönetmelikte yazmaktadır.?
Bu istasyonda kullanabilieceğim Rotraymetre tipi hangisi (19 bar için)

Bu konuda yardımcı olursanız sevinirim. Saygılarımla

Bu tip büyük kapasitelerde korrektör düzeltici kullanılır ve uzaktan okuma ile basınç sıcaklık gibi faktörler ölçülerek otomatik formülüze eilmiş olarak hassas okuma sağlanır 

Elektronik Hacim Düzeltici ( Korrektör )

Gaz ölçümünde en önemli zorlukların başında gaz hacminin gazın kendi özelliklerine ve ortam şartlarına bağlı olarak değişmesi gelmektedir. Özellikle günümüzde yaygın olarak kullanılan doğalgazın ölçümünde de bu sorun ile karşı karşıya gelmekteyiz. Doğalgaz hacminin ve esasında enerji olarak karşılığının net olarak belirlenmesi için farklı cihaz ve teknikler kullanılmaktadır. Bazen yalnızca basınç altında doğalgazın hacminde meydana gelen değişim, bazen de sıcaklığa bağlı değişim farklı teknikler ile düzeltilmektedir. Esas olan ise dikkate değer tüm hacim farklılıklarını belirleyip doğalgazın enerji karşılığını tespit etmektir. İşte bu aşamada elektronik hacim düzeltme cihazları ( Korrektör ) devreye girmektedir.

Doğalgaz ölçümünde üç etkene bağlı hacim değişiklikleri dikkate alınmaktadır. Basınç (P), Sıcaklık (T) ve sıkıştırabilirlilik faktörü (Z). Hatırlayacağınız üzere ideal gaz denklemi;

P x V = Z x n x R x T

değişkenleri  tanımlanmıştır.

Elektronik Hacim Düzeltici ( Korrektör ) Çalışma Prensibi

Elektronik hacim düzelticiler ( Korrektör ), doğalgaz hattı üzerine bağlı mekanik bir sayaç ile birlikte çalışmaktadır. Cihaz üzerinde farklı input ve output noktaları mevcut olup esas işi olan hacim düzeltmeyi yapabilmek için mekanik sayaçtan düşük frekans (LF) veya yüksek frekans (HF) beslemesi mevcuttur. Ayrıca ölçüm yapılan hat üzerine takılan en az birer adet sıcaklık ve basınç sensörü veya transmitteri bulunmaktadır. Ayrıca Z faktörünü de hesaplayabilmesi için gaz kompozisyon girişi operatör tarafından yapılmalıdır. Cihaz toplamış olduğu bu bilgileri kullanarak uluslararası standartlarda (ASME, ISO vb.) tanımlanan formüllere uygun hesaplamaları yapabilmektedir.