Bu klima santralı şekilden kolayca anlaşılabilmektedir. Sadece fanların iki hızlı olması dikkat çekmektedir. Klimanın davranışları, işletmeci de dahil olmak üzere değişik kaynaklardan gelen hareketlere bağlı olarak değişmektedir. Klimanın çalışması için yeterli minimum çalışma tablosu aşağıdaki gibidir.
Sistem bu tabloda tüm an/a durumlarında durma moduna geçmekte ve oluşan arızanın analizi sadece ilgili gerçek noktadan anlaşılabilmektedir. Yani raporu alan işletmeci, yangın noktasının ya da fan kayışı alarmının geldiği noktayı da incelemek zorundadır. Arızaların tasnifini yapmak zordur.
Rapor alırken fan kayışı arızası, termik, geri besleme vb. gibi tüm fiziksel noktaları incelemek zorundasınız.
Hareket listesi, farklı sistemlerde farklı da olsa yaklaşık aşağıdakine benzer bir liste olacaktır.
Yukarıdaki listenin daha da uzadığını düşünürsek ne kadar anlaşılamaz olduğu açıktır. Bu verileri bir çalışma tablosuna transfer edip, hangi arızaların ne oranda olduğunu gösteren bir grafik almak isteyelim. Çok zor olacaktır. Özellikle bazı büyük sistemlerde saatte 5000 hareket olduğunu düşünürsek olayın büyüklüğü daha da anlaşılabilir. Yukarıdaki tablo basitleştirilmiş bir listedir. Klima santralindeki her bir fiziksel çıkış, her bir giriş hareket yaratmaktadır. İkinci fan, fanların geri beslemeleri ve pek çok nokta listede yoktur.
Bazı arıza durumlarında nasıl davranıldığı pek açık değildir. Örneğin fan kayışı, donma, yangın gibi durumlarda arıza kalksa bile, klima santralinin işletmeciden onay almadan çalışmaması gerekmektedir. Yukarıdaki tabloda sadece durma modu olduğu için bu olay anlaşılamamaktadır.
Şimdi sistemde hayali bir nokta yaratalım ve bu hayali noktadaki hareketleri izleyelim.
Ayar değerlerinin verilmesi de büyük önem taşımaktadır. Bazı ayarların operatör tarafından yapılması, bazılarının ise otomatik olarak ayarlanması gerekmektedir. Mekanik tasarımla ilgili ayar değerleri ise kesinlikle operatör tarafından değiştirilmemelidir.
Görüldüğü gibi ikinci hareket tablosu rapor alma açısından hem daha uygun, hem de daha anlaşılabilirdir. Daha detaylı tablo olarak zaten birinci listeye her zaman sahip olabiliriz.
Şimdi çalışma tablosunu tesisatın tüm değişik durumlarını içerecek biçimde genişletebiliriz. Şimdi hayali noktamızla ilgili rapor almak için aşağıdaki gibi bir tablo çok daha uygun olacaktır (Tablo 4).
Klima santraline verilecek komutlarda sistem bütünlüğü ve güvenliği tehlikeye atılmamalıdır. Olabilecek tüm alternatif çalışma modları daha tasarım aşamasında düşünülmelidir.
Örnek: Klima santrali için temel ayar değerleri
- Çıkış havası sıcaklığı (operatör ayarlar)
- Çıkış havası nemi (operatör ayarlar)
- minimum damper pozisyonu ayarı (operatör ayarlar)
- maksimum üfleme sıcaklığı (DDC)
- minimum üfleme sıcaklığı (DDC)
- maksimum nem (DDC)
- minimum nem (DDC)
ayarlarıdır.
Bu klima santralının değişik koşullarda nasıl davrandığını incelemek için yukarıdaki tablo açıklayıcı olmaktadır.
Ortam sıcaklığı ayar değerinin sadece tek bir ayar değerinden oluşması pek uygun değildir. Temel ayar değerinin yanısıra ikinci bir kompanzasyon ayar değeri konulmalıdır.
Örnek vermek istersek temel ayar değeri 22°C olan bir ortam sıcaklığı için 2 °C'lik kompansazyon ayar değeri verdiğimizi düşünelim. Böylece sadece bir nokta değil, ortam sıcaklığı ayar değerinin üzerinde gezeceği bir doğru parçası tanımlamış olduk. Eğer nokta kontrolü istersek 2 °C'lik konpanzasyon değerini O'a eşitleyerek gerçekleştirebiliriz.
Ne kadar enerji tasarrufu yapıldığının hesaplanması işletmeye güven verecektir. Bunu hesaplamak için bazı tanımları bilmemiz gerekmektedir.
Bina yönetim sistemi her gün için dış hava sıcaklığının ortalama, maksimum ve minimum değerlerini kaydetmelidir. Aynı işlem her gün ortam sıcaklığı değerleri için de gerçekleştirilmelidir.
Şimdi ele aldığımız örnek bir gün için ısı gereksinmesi miktarı aşağıdaki gibi tanımlanabilir.
Dış hava sıcaklığı = -1 °C
Ortam sıcaklığı = 20 °C
Bu değerler altında gereken ısı yükü değeri 20-(-1)=21'dir.
Bu değerleri her bir gün için hesaplar ve toplarsak, o bölgenin yıllık ısı gereksinmesi profili Hgt ortaya çıkacaktır.
TR= Ortam sıcaklığı
TA= Dış hava sıcaklığı
Hgt=Yıllık ısı yükü toplamı
Hz= Isıtma gereken gün sayısı
Bir derecelik ayar düşüşüyle elde ettiğimiz yakıt tasarrufu
Tablo 5'ten de anlaşılabileceği gibi her bir derecelik ayar hatası yaklaşık %10'luk yakıl kaybına neden olmaktadır.
Eğer klima santrali ön koşullandırma santraliyle, FANCOİL ya da VAV gibi sistemleri besliyorsa, yani ayar değeri ortamda bulunan kişinin kontrolündeyse yukarıdaki işlemin tam olarak yapılamayacağı açıktır.
Bu durumda her bir oda için bina yönetim sisteminin dereceye bağlı tasarruf raporları alınıp, o odada yaşayanlara iletilmelidir. Böylece enerji tasarrufu teşvik edilmiş olacaktır.